Aanbieden van keuzes

Als leerling kreeg ik naar wat ik mij herinner op school niet veel keuzes aangeboden. Meestal werd werd er centraal iets behandeld en diende je dat na verloop van tijd te kennen.

Johan ’t Hart – geactualiseerd augustus 2023

Gelukkig herinner ik mij een paar momenten in mijn jeugd waarbij ik mocht kiezen. Een belangrijk moment op de kleuterschool. De juf vertelde over een nest met poesjes. Wie wilde er een poesje! Razendsnel stak ik mijn vinger omhoog en jawel wij kregen de poes die overigens uitgroeide tot een grote rode kater genaamd Fidel Castro.

Op de middelbare school werd mij gevraagd of ik de aula wilde begeleiden. Dat wilde ik wel! Er stond een prachtige Bechstein vleugel, ik kreeg de sleutel van aula waar deze vleugel stond en verder liet de muziekdocent zich niet meer zien. Dat was nog eens delegeren!

Na vijf jaar stopte de muziekdocent, de heer Barbé, met lesgeven. Het leek mij leuk voor hem een afscheidsmusical te organiseren. Ik vroeg zijn opvolger, Jan Wolters, of hij samen met mij deze musical wilde organiseren. Hij gaf als antwoord: “Dat kun je vast wel zelf.” En hij had gelijk!

Tijdens de laatste jaren van de middelbare school twijfelde ik bij mijn studiekeuze tussen natuurkunde en muziek. Ik bezocht daarom twee feestjes, één met alleen musici en één met alleen natuurkundigen. De musici spraken veel positiever over hun vak dan de natuurkundigen. Mijn besluit was genomen. Ik vroeg mijn vader of ik muziek mocht gaan studeren. Geheel tegen mijn verwachting in ging hij akkoord.
Tot zover mijn belangrijkste keuzemomenten.

Als docent begon ik niet met het aanbieden van keuzes aan mijn leerlingen. Dat deed ik pas nadat ik over verschillende onderwerpen les had gegeven. Met die ervaring durfde ik leerlingen zelfstandig op deze onderwerpen los te laten. In het onderwijs is nu veel aandacht voor eigenaarschap en zelfsturing maar zijn beginnende docenten wel ervaringsdeskundig op dit gebied? Hebben zij in hun opleiding zelf genoeg keuzes mogen maken om te weten hoe belangrijk het maken van een keuze voor een leerling is?

Leerlingen die in hun schooltijd zelf een deel van hun leerproces mogen sturen en daar de vruchten van plukken, zullen eenmaal aan het werk als docent uit overtuiging hun leerlingen op hun beurt ook keuzes bieden.