Autoritatief

In dit blog vergelijk ik de term ‘autoratief’ met ‘Vriendelijk orde houden’. Er zijn verwantschappen maar ook verschillen.

Johan ’t Hart – Dit artikel is geactualiseerd augustus 2023

Tijdens een online cursus Vriendelijk orde houden viel de term ‘Autoritatief‘. Bij Wikipedia troffen we deze definitie aan:

Autoritatief // Blog // Vriendelijk Orde Houden in de Klas

Een autoritatieve opvoeding is een opvoedingsstijl die zowel betrokken, begripvol en accepterend als controlerend, veeleisend en gezaghebbend is tegenover het kind. Deze stijl van opvoeden stelt redelijke grenzen, geeft uitleg, toont begrip en doet al deze dingen met gezag.
Autoritatief staat tegenover laissez faire en permissief (toegevend) aan de ene kant en autoritair aan de andere kant. Deze indeling van opvoedingsstijlen is afkomstig van de Noord-Amerikaanse psychologe en pedagoge Diana Baumrind en dateert uit 1966.

Autoritatief vs Vriendelijk Orde Houden

Is autoritatief hetzelfde als Vriendelijk orde houden? Een groot deel van de definitie klinkt vertrouwd. Uit de definitie maak ik op dat je gezag kunt afdwingen. Met de term ‘gezag’ ben ikzelf voorzichtig omdat gezag gepaard kan gaan met het geven van uitbranders en dat past niet bij Vriendelijk orde houden.  Als ik het woord ‘gezag’ zelf gebruik, dan is dat alleen in de context van ‘gezag verkrijgen’. Gezag verkrijg je door het creëren van een positieve leeromgeving waarbij jij het goede voorbeeld geeft.

Ik stel nu een paar aanpassingen voor van de oorspronkelijke definitie om de onvriendelijke bijklank daarvan te laten verdwijnen:

1) Controlerend: Dit zou ik veranderen in ‘sturend’
1) Veeleisend: Een veeleisende docent is ogen van een leerling al snel een dwingeland. Deze term zou ik daarom vervangen door “uitnodigend”.
2) Gezaghebbend: Deze term zou ik vervangen door “vertrouwenwekkend”.
3) Tegenover: Dit woord lijkt aan te geven dat je als volwassene in strijd gewikkeld bent met je leerling. Verander je ’tegenover’ in ‘voor’, dan suggereer je met dit laatste een goede verstandhouding met je leerling.
4) ‘en doet al deze dingen met gezag’ Dit zou ik veranderen in: Door aan de slag te gaan met Vriendelijk orde houden, verkrijg je op een natuurlijke manier gezag.

Nieuwe definitie

Als je de definitie van Autoritatief gecombineerd met de inzichten van Vriendelijk orde houden ontstaat met enige vrijheid deze nieuwe definitie:

Vriendelijk orde houden is een vreedzame opvoedingsstijl die betrokken, begripvol, accepterend, sturend, uitnodigend en vertrouwenwekkend is. Het is een transparante stijl van opvoeden waarbij je op een duidelijke manier redelijke grenzen aangeeft. Kinderen voelen zich bij deze opvoedingsstijl gewaardeerd.

Een vergelijkbare opvoedingsstijl komt terug in dit citaat:

Die ouders van verzetshelden hadden hun kinderen een sterk gevoel van eigenwaarde gegeven en hun geleerd zelfstandig te oordelen. Dat wil niet zeggen dat deze kinderen mochten doen wat ze wilden. Integendeel, hun ouders hadden vaak hoge verwachtingen van hen en in de meeste gezinnen waren er duidelijk regels. Maar die regels werden niet op autoritaire wijze afgedwongen. Slechts 1 procent van de Jodenredders die door Oliners werden geïnterviewd zei dat ‘gehoorzaamheid’ belangrijk was in zijn of haar jeugd (tien keer minder dan bij niet-redders).Bregman (2021), Rutger

Dit citaat geeft aan dat deze vorm van opvoeden inderdaad leidt tot unieke, onafhankelijk denkende personen.

Autoritatieve opvoedingsstijl of laissez faire

Terugkomend op de twee opvoedingsstijlen die aan autoritatief ten grondslag liggen:

Vriendelijk orde houden verandert autoritair/streng in duidelijk en verandert Laissez faire/vrijblijvend in vriendelijk. Vriendelijk orde houden = Vriendelijk + duidelijk. Deze opvoedingsstijl is ontwikkeld door de Stichting Rapucation.

Tips van Vriendelijk orde houden voor docenten en leerkrachten:

  • Blijf vriendelijk, daarmee verkrijg je het vertrouwen van je leerlingen.
  • Verschaf duidelijkheid zodat iedereen weet wat je van hen verwacht (kader, onderwijsdoelen, verwachtingsmanagement)
  • Maak ruimte in je les voor persoonlijk aandacht voor leerlingen (benaderbaar, empathisch, kalm, geduldig).

Vriendelijk orde houden in de klas

Bent u benieuwd naar onze cursus? Lees dan onze informatie op deze website eens door, bij  Orde maken, en bekijk de mogelijkheden om onze aanpak schoolbreed te implementeren.