De drie C’s

Hoe relevant zijn de drie C’s: communicatie, context en controle voor het onderwijs?

Johan ’t Hart – geactualiseerd maart 2023

In een artikel over klimaatconsequenties schrijft Reint Jan Renes, lector psychologie aan de HvA, het volgende:

De overheid moet vooral erkennen dat er een noodtoestand is en vervolgens moet voor collectieve gedragsverandering rekening gehouden worden met de drie c’s: communicatie (om te agenderen en activeren), context (om de juiste omstandigheden te creëren) en controle (om in te grijpen waar nodig).  Jansen (2021), Jim

Bij een korte onderzoekje op internet merk ik dat de drie letters C op allerlei manieren zijn verbonden aan termen die helemaal niets te maken hebben met bovenstaande indeling. Ik zal u hiermee niet vermoeien. Als ik zoek op communicatie, context en controle vindt ik een afbeelding van het RIVM.

De definitie van Reint Jan Renes spreekt mij aan en ik denk dat zijn drie C’s’ passen bij Vriendelijk Orde Houden (VOH). De bovenstaande definitie roept drie vragen op:

  1. Is er in het onderwijs sprake van een noodtoestand?
  2. Is er een noodzaak voor het aanbrengen van collectieve gedragsverandering?
  3. Past het woord controle bij het onderwijs?

Noodtoestand?

Voor een aantal docenten voelt het onderwijs aan als een noodtoestand. VOH biedt deze docenten een uitweg.

Gedragsverandering?

Meer winst valt te behalen als in de toekomst docentenopleidingen direct duidelijk maken aan hun studenten hoe je op de manier van VOH met leerlingen omgaat. VOH werkt in dit verband al samen met een opleiding in Groningen (Opleiding Docent Muziek van het Prins Claus Conservatorium). Hopelijk slaat een nieuwe generatie docenten direct de juiste toon aan. De beste plek om dit te leren is de lerarenopleiding. Als leerlingen van nieuwe docenten direct op een goede manier op de aanpak van VOH reageren, wordt lesgeven weer een aantrekkelijk beroep.

Een uitwerking van de drie C’s in de definitie van Reint Jan Renes voor VOH:

1 Communicatie (om te agenderen en activeren)

Direct roep je je leerlingen op om net als jij vriendelijk en duidelijk te zijn (kader). Daarmee zet je gewenst gedrag direct op de agenda. Door het kader is iedereen op dit gedrag aanspreekbaar. Altijd vriendelijk en duidelijk te zijn is zowel de beginnende docent als de leerlingen een uitdaging.

2 Context (om de juiste omstandigheden te creëren)

Aan de muur hang je een afbeelding met het kader: Vriendelijk + duidelijk

Je wijst de leerlingen op deze afbeelding en licht per werkvorm toe wat je van ze verwacht. Bijvoorbeeld:

  • Frontaal lesgeven: Graag opletten tijdens de uitleg.
  • Zelfstandig werken:  Gebruik je tijd om aan je opdracht te werken.

Deze teksten kun je naar eigen smaak aanpassen: Lees meer

3 Controle (om in te grijpen waar nodig).

VOH ziet het als jouw taak om orde te maken. Ook al lukt dat prima, er kan altijd een verstoring plaatsvinden. Dan is het goed te weten hoe je die verstoring oplost en dat je het proces van oplossen beheerst en controleert.

Voordat je hiermee aan de slag gaat, bespreek je met je leerlingen wanneer en hoe je ingrijpt. Je handelt consequent en consistent, steeds op dezelfde, effectieve en voorspelbare manier: Zie toepassingen Tips