Gesproken met schrijver van Haas gaat undercover

Onderwijs verandert niet, wereld wel. Met zijn boek ‘Haas gaat undercover’ wil Thijs Hogenhuis in het onderwijs een cultuuromslag bereiken. Het huidige onderwijs draait volgens Thijs om de docent/systeem/controle en is daarom voor leerlingen saai. Thijs wil toe naar een situatie met avontuurlijk onderwijs dat draait om leerlingen.

Johan ’t Hart – geactualiseerd augustus 2023

Via de uitgever van het boek ‘Haas gaat undercover’ zocht ik contact met de auteur Thijs Hogenhuis. Thijs wees mij op een interview met hem (Tjipcast 155), en zijn docent CKV wees mij op een uitzending van rtvdrente. Elementen uit dat interview en deze tv-uitzending zijn verwerkt in dit blog.

Eerst volgt nu een beschrijving van het huidige onderwijs, daarna een beschrijving van het door Thijs gewenste onderwijs (Ik sluit mij hier geheel bij aan).

Huidige onderwijs:

Veel reproduceren van droge kennis en feiten. Veel herhalen

Elke les heeft een vast stramien:

  1. Uitleg
  2. Daar iets over lezen
  3. Daarover opdrachten maken

De school is op deze manier een fabriek, creativiteit krijgt geen kans. Dit onderwijs daagt leerlingen niet uit om zelf na te gaan denken. Het is monotoon, steeds weer voortbouwen op wat al eerder is geleerd. Leerlingen zijn opgesloten in een hermetisch afgesloten bubbel. Oersaai, elke dag hetzelfde. Leerlingen worden overspoeld met werk.

Een verklaring voor deze aanpak is dat het onderwijs afhankelijk is van methodes. Werken met een methode remt de vindingrijkheid van een docent om zelf iets te bedenken. De methodes zorgen ervoor dat docenten niet de macht hebben iets te veranderen.

De school is een doelwit voor business: methodes en leerlingvolgsystemen.
Toevoeging namens Vriendelijk Orde Houden (VOH): Dit sluit aan bij: Biesta – De cultuur van het meten (2012)

Docenten zijn veelal gericht op het eigen vak. Er zou meer samenwerking moeten komen. Liever werkdruk van leerlingen onderling regelen met vakgroepen.Voor docenten voelt het onderwijs als een mangel. Toch worden veranderingen door hen niet altijd met gejuich ontvangen. Docenten blijven liever gebaande paden bewandelen.

De huidige manier van beoordelen zet leerlingen in hokjes. Er ontstaat een competitie. Door verschillen in intelligentie is dit oneerlijke strijd.

Kinderen hebben recht op een op hen toegespitste beoordeling

Als het aan Thijs lag, is het feit dat leerlingen zes jaar op school zitten voldoende. Zes jaar lang bewijzen ze al wat ze kunnen. Waarom zouden ze dan nog examen moeten doen?

Gewenst onderwijs

De CKV docent van Thijs, gaf hem de volgende opdracht:

“Maak in je eigen discipline iets met een maatschappelijke relevantie. Kies een onderwerp dat jeukt, dat iets met je doet. Doe je beste en probeer het beste uit jezelf te halen.”

Hoewel Thijs CKV eerst geen leuk vak vond, leidde deze opdracht bij hem tot het boek ‘Haas gaat undercover’. Voor Thijs was dit een succeservaring. Thijs gaf aan dat door deze opdracht voor hem het leren ook buiten school doorgaat (contact met uitgever en pers).
Lees meer informeel leren

Leerlingen stellen zich met deze opdracht de vraag: Wat zijn mijn talenten? Waar kan ik succes mee boeken. Is het een idee dit type opdracht uit de hoek van CKV bij andere creatieve vakken te laten overnemen? Leerlingen hebben succeservaring nodig, (creatieve) docenten kunnen die ervaringen initiëren.

Hoe ziet onderwijs eruit in de ogen van Thijs?

  • Internet biedt alle kansen! Apps om je kennis te toetsen, informatie is beschikbaar. Opdrachten kun je voor je leerlingen klaarzetten. Keuzes binnen een raamwerk met daarbij lessen over digitale middelen.
  • Een leerling stelt zelf een doel en steekt meer op als dit doel te visualiseren is (zoals bij theorie van rijles).
  • Thijs heeft veel geleerd van het proces om dit boek te maken en uit te geven. Schoolleiding en CKV docent hebben hem daarbij geholpen. Hij heeft er ook van geleerd dat leren buiten school door kan gaan, dat de grenzen van de school kunnen vervagen. Hij werkte daarbij  samen met de uitgever en stak daar veel van op.
  • Stel de docent centraler met zijn kennis. Met zijn of haar eigen verhalen maakt de docent verbinding met de leerlingen. De docent inspireert leerlingen om dingen te maken, een bedrijf op te zetten, een voorstelling te maken, leren met behulp van zelfgevonden deskundigen, zelf software maken.
  • Aanvulling door VOH: Beoordeling met vinkjes geeft iedere leerling de kans goed te scoren en op eigen niveau te werken. Als er genoeg opdrachten voor een vak zijn afgerond kan een leerling de eigen tijd indelen.
  • Technasium, goed voor technische leerlingen. Met opdrachtgever in overleg en tot een product komen.
  • Graag zou Thijs iets over beleid schrijven, dat brengt hem dichter bij de praktijk. Zijn CKV docent adviseert hem om van de huidige media-aandacht te profiteren.
  • Thijs hoopt dat zijn boek mensen bereikt die veranderingen in gang kunnen zetten.