Ontdek je talent

Een docent kan een bestaand talent van een leerlingen laten opbloeien. Samen met de leerling verkent de docent mogelijke onontdekte talenten. Johan ’t Hart was tot 2017 muziekdocent op het PNC, nu is hij werkzaam voor Rapucation en is hij coach bij Vriendelijk Orde Houden. Als u het onderzoeksrapport wilt lezen over zijn lespraktijk stuur dan een mail met dat verzoek naar info@rapucation.eu

Johan ’t Hart – geactualiseerd augustus 2023

Ieder mens heeft kwaliteiten. Dat kan ervaring en expertise zijn op een bepaald gebied maar het kan ook een onaangeroerd talent zijn.

Het is de taak van een docent leerlingen bekend te maken met het vak, het samen met hen verkennen en hen zo de kans te bieden hun talenten te ontdekken en op te laten bloeien (Docent gestuurd onderwijs). Daarnaast is het de taak van een docent om leerlingen de kans te geven hun aanwezige ervaring en expertise verder uit te bouwen (Leerling gestuurd onderwijs).

Als muziekdocent merkte ik dat de leerlingen die al privéles hadden gekregen optimaal van mijn lesaanbod profiteerden. Deze  leerlingen gingen direct constructief aan de slag met mijn vak en de andere leerlingen namen hun voorbeeld over.

Opsporen van aanwezig talent

Bij open dagen van mijn school traden leerlingen die al les van mijn hadden gehad op voor leerlingen uit groep 8. Een aantal leerlingen die de open dag bezochten, voelden zich hierdoor uitgedaagd. Tijdens de open dag wilden ook zij hun expertise laten zien. Direct traden ze dan op voor de toevallig aanwezige groep 8 leerlingen.

Na de zomervakantie had een aantal van die leerlingen van de open dag gekozen voor onze school. In de eerste les van brugklas vroeg ik opnieuw om de beurt aan alle leerlingen of ze iets konden op het gebied van muziek. Zo ja dan vroeg ik ze iets te laten horen.

Uit ervaring wist ik dat een aantal van de leerlingen met veel voorkennis niet direct reageren op mijn vraag. Deze leerlingen kijken liever eerst even de kat uit de boom. De tweede les herhaalde ik daarom de vraag of ze wilden optreden. Pas in de tweede les kwamen deze leerlingen met voorkennis over de brug. Zij volgden al een aantal jaar privéles. Vervolgens vroeg ik aan de groep leerlingen die iets had laten zien voor de klas of ze wilden optreden bij het brugklaskamp. Op mijn school was dat altijd twee weken voor de herfstvakantie. Leerlingen die dat durfden waren vaak degenen die in hun verdere schooltijd altijd en bij elke voorstelling wilden optreden tot de zesde klas aan toe.

Voorbereiden verschillende onderwerpen

Vier keer per jaar liet ik alle leerlingen kiezen uit onderwerpen die ik had voorbereid. Een ervaren gitarist kon zelf beslissen om door te gaan met gitaar maar kon er ook voor kiezen om iets anders te doen zoals pianospelen. Zo bepaalden de leerlingen in mijn lessen steeds opnieuw waar ze hun aandacht op wilden richten.

Het eerste deel van elke les was bestemd voor zelfstandig werken. Iedereen ging aan de slag met een zelfgekozen onderwerp. Het tweede deel van de les werd besteed aan samen muziek maken. Zo kon iedereen de vergaarde kennis delen. Het goede voorbeeld van leerlingen met ervaring stimuleerde leerlingen zonder ervaring om serieus aan het werk te gaan. Als na verloop van tijd bleek dat ook de leerling die voorheen geen privéles kreeg een vaardigheid onder de knie had, vroeg ik deze leerling om op te optreden bij een volgende voorstelling. Zo groeide geleidelijk de groep van leerlingen die meedeed aan voorstellingen. Elke voorstelling demonstreerde deze groep hoe leuk het is om muziek te maken en hoe snel je progressie kan maken. Dit stimuleerde weer andere leerlingen om ook op te treden.

Het idee om meerdere onderwerpen aan te bieden lijkt lastig. Toch raad ik docenten aan deze aanpak na te volgen. De winst is dat je gemotiveerde leerlingen je elke keer opnieuw verbazen met hun nieuw verworven expertise. Een leerling zij eens tegen mij: “Eerst had ik het idee dat u mij alles leerde maar eigenlijk heb ik mijzelf alles geleerd!”

Op deze foto ziet u Tiërce Person. Hij was een van de leerlingen die, toen hij bij mij in de klas zat, aan alle optredens meedeed. Hij heeft meegespeeld bij een repetitie van de Conductorsband die voorheen naar hem was vernoemd. Hij heeft inmiddels een eigen site: kizzomusic.com
en won een grammy award voor zijn werk als songwriter en producer.