Over ons
Vriendelijk Orde Houden is gegroeid vanuit gedachten die verder reiken dan het klaslokaal. Het is verbonden met filosofieën die ankeren in geweldloosheid, gemeenschap en persoonlijkheidsontwikkeling.
Denk bijvoorbeeld aan Gandhi, Ubuntu en de onderwijspedagogen Luc Stevens en Astrid Boon (orthopedagoog) en Gert Biesta (Onderwijspedagoog). Deze inzichten zet VOH in voor een goede orde in een groep kinderen of jongvolwassenen. VOH zoekt daarbij naar mogelijkheden om de persoonlijke behoefte van leerlingen aan bod te laten komen.
Ook de makers van VOH hadden te maken met ordeproblemen, hun streven is deze tot een minimum te beperken. Als dat lukt staat het lesgeven centraal en speelt orde houden nauwelijks meer een rol.
Vriendelijk Orde Houden is gestart als een initiatief van docenten van het Pieter Nieuwland College in Amsterdam. Zij zochten naar invalshoeken die van vitaal belang zijn voor het onderwijs, die maken dat leerlingen goed met elkaar omgaan en hun talent ontwikkelen. Als docenten de vijf invalshoeken gebruiken in hun lessen, zorgen zij ervoor dat leerlingen de les als zinvol ervaren en merken zij dat orde als vanzelf ontstaat. Voor de docent is het dan niet meer nodig om boos te worden.
Deze docenten gingen zelf op zoek naar oplossingen die pasten bij hun visie op samenleven en samenwerken, geweld, macht en gezag, leren en groei, naar bruikbare oplossingen in de context van hun eigen klaslokaal en in de groepsdynamiek van hun eigen klassen. Dat was niet altijd een gemakkelijk proces, want hun eigen gevoelens en reactiepatronen bleven niet buiten schot. Al experimenterend vonden en ontwikkelden zij effectieve gereedschappen die op elkaar aansluiten en die elkaar versterken. Gaandeweg werd het resultaat zo goed dat het ging opvallen en ontstond er spontaan een vraag om “hun methode” over te dragen.
Deze methode is nu vrij toegankelijk voor iedereen op deze website. Het maken van deze website heeft jaren tijd en inspanning gekost, waarbij de makers hun eigen praktijk beschouwden, ontrafelden en herschreven, zodanig dat de essenties in beeld kwamen die los kwamen van een toevallige persoonlijke stijl of omstandigheid. Velen hebben hieraan bijgedragen. Dat het is gelukt, en nog steeds beter lukt, blijkt uit de hoge en toenemende waardering van de vele cursisten van de afgelopen jaren. Het blijkt ook uit het feit dat de benadering wordt overgenomen door groepsleerkrachten en vakleerkrachten in het PO, door docenten uit het hele land in het VO, MBO en HBO en door begeleiders in de buitenschoolse opvang, en dat Vriendelijk Orde Houden nu ook een podium heeft gekregen in de lerarenopleiding.
Dit succes betekent niet dat de ontwikkeling stopt. Want ga maar na. Steeds meer mensen passen het toe. Zij geven daarbij vorm aan VOH steeds naar hun eigen karakter, lesstijl en behoeften. En zij gebruiken het in steeds nieuwe omstandigheden en contexten. Dat genereert natuurlijk allemaal verrijking en uitbreiding op de bestaande inzichten en werkwijzen, en die vindt dan van lieverlee weer een plek in de methodiek van VOH. Iets dergelijks geldt ook voor het onderliggende gedachtegoed. Hoewel dat niet zo gauw wezenlijk zal veranderen, ontdekt VOH ook op dat vlak steeds nieuwe inzichten van buiten en vanuit de praktijk, die leiden tot een beter begrip van waar het eigenlijk om draait en tot een betere formulering daarvan. Het is dus een heel mooie groeibriljant.
Vanaf 2015 is de website en cursus Vriendelijk Orde Houden beschikbaar met onlinemateriaal. Ook geeft VOH teamtrainingen. Als aanvulling hierop is een cursusboek te bestellen eventueel in combinatie met hulpmiddelen voor in de les. Dit systeem is vandaag de dag helder en succesvol en is direct aan het begin van het jaar te implementeren maar ook halverwege het jaar kun je er mee starten. Meer aandacht voor de les, minder verstoringen en betere resultaten. Dat is de kracht van VOH die is ontstaan uit ideeën en ervaringen van verschillende onderwijsexperts én van cursisten.
Johan ’t Hart
Oprichter Rapucation – auteur – coach – muziekdocent
Van muziek maken werd ik als kind gelukkig. Als muziekdocent was mijn vraag: hoe geef ik op een VO school leerlingen de kans zich muzikaal te ontplooien. Gaandeweg vond ik muzikale en didactische mogelijkheden en genoot ik van het lesgeven.
Als coach bij cursussen en trainingen van Vriendelijk Orde Houden, verbind ik mijn expertise met die van anderen en hoop daarmee een bijdrage te leveren aan een betere wereld. Ik hoop veel docenten en leerlingen te bereiken. Daarom is de informatie op deze site vrij toegankelijk. De inkomsten van de cursussen en teamtrainingen komen ten goede aan de Stichting Rapucation.
Wietske Tijssen
Leerkacht PO – auteur – coach PO
“Na mijn opleiding Sport, Management & Ondernemen heb projecten georganiseerd namens de Stichting Rapucation. Daarna heb ik meegewerkt aan de inhoud en vorm van Vriendelijk Orde Houden. In dit proces heb ik veel docenten, leerlingen en onderwijs experts gesproken, gezien en geïnterviewd. Dit heeft mij zo geïnspireerd dat ik in 2018 als zij-instromer ben gestart. Momenteel ben ik afgestudeerd en gediplomeerd PO leerkracht en geef ik les in de bovenbouw van een openbare basisschool. De ervaringen die ik in de klas opdoe, leveren input voor het programma van VOH en de nieuwe ontwikkelingen van VOH zorgen ervoor dat ik vernieuwende lessen kan geven in een veilige omgeving. Ik hoop dit nog lang met elkaar te kunnen combineren zodat ik mijzelf, mijn leerlingen en VOH kan blijven ontwikkelen.”
Lees ook mijn blog over mijn rol als coach PO. Al mijn blog’s zijn verzameld onder de lerende juf
Ik werk één dag in de week voor de Stichting Rapucation.
Wiepkje ’t Hart
Auteur – redacteur
Mijn naam is Wiepkje ’t Hart. Ik ben de zus van Johan ’t Hart. Allebei dragen we het onderwijs een warm hart toe.
Ik heb 31 jaar lesgegeven in Amstelveen en Amsterdam. In mijn tweede jaar als docent Nederlands werd mij door de vakdidactici van de VU gevraagd eerstegraads docenten van de VU op te leiden. Dat heb ik mijn hele loopbaan met plezier gedaan. De laatste jaren was ik verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Ik bezocht scholen in de noordelijke provincies die een driejarige opleiding wilden vormgeven voor hun nieuwe bevoegde docenten. Het doel daarvan was de docenten zo snel mogelijk in hun kracht te laten komen. De universiteit deed onderzoek wat er werkte en wat niet. In die jaren nam Johan de aanloop tot Vriendelijk Orde Houden. We hebben daar veel gesprekken over gevoerd.
Ook heb ik veel stukken die hij schreef, bekeken en nagekeken. De laatste versie van de website heb ik in zijn geheel doorgenomen. Ik zet mij pro deo in voor VOH
Enero Moestalam
Lichaamstaal expert – Dans docent
“Mijn naam is Enero Moestalam en ik ben dansdocent, choreograaf en uitvoerend danser. Ik heb de opleiding ‘Docent Dans’ gestudeerd aan de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten / Academie voor Theater en Dans. Binnen mijn visie voor docentschap staat respect centraal. In mijn lessen vind ik het belangrijk dat iedereen respectvol met elkaar omgaat. De docent is hier verantwoordelijk voor en zorgt voor een veilige omgeving waarin de student zich veilig voelt en hierdoor beter kan presteren. Binnen het programma ‘Vriendelijk Orde Houden’ wil ik docenten (in opleiding) bewust maken over hun lichaamstaal en dat van hun leerlingen. Door elementen van theater en mijn eigen ervaringen te gebruiken, maak ik de deelnemers ervan bewust dat in elke les een performance zit. Een goede performer maakt verbinding met zijn publiek. Hetzelfde geldt ook voor een docent en zijn leerlingen.”
Recent maakt ik voor VOH drie introductiefilms
Michel Couzijn
Auteur – Coach – redacteur
Michel is lerarenopleider en docent taaldidactiek aan de Universiteit van Amsterdam. In 2003 vroegen Johan ’t Hart en Peter van der Bosch hem advies bij het opzetten van Rapucation. Daarna nam hij actief deel aan allerlei pilots van Rapucation zoals een presentatie bij het Europees platform, contact met Jelle Jolles van LEARN aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en een aan een onderzoeksproject voor leerlingen op het Cygnusgymnasium in Amsterdam. Vanaf de start doet Michel redactiewerk voor Vriendelijk Orde Houden. In de het eerst jaar dat de cursus werd gegeven nam hij deel als docent Nederlands en behaalde een diploma VOH!
Ik zet mij vrijwillig in voor de Stichting en ontvangt voor de eerder genoemde activiteiten geen vergoeding.
Vanaf januari 2020 ben ik als Coach verbonden aan VOH.
Astrid Boon
Advies
Astrid Boon is als orthopedagoog en als extern vertrouwenspersoon verbonden geweest aan verschillende scholen voor voortgezet onderwijs in Amsterdam en omstreken.
Astrid schreef het boek Straf / Regels. De inzichten uit dit boek komen terug in het hoofdstuk Tijdrovende opdracht van deze site. Ook schreef zij samen met Leo Prick het boek Te gezellig in de klas. In dit boek houden Astrid Boon en Leo Prick een pleidooi voor een betere samenwerking tussen ouders, leraren en school. Aanleiding tot het schrijven van dit boek was de toenemende klacht van scholieren dat het in veel lessen zo gezellig wordt en dat het er zo ordeloos aan toegaat dat er niet gewerkt kan worden. Leerlingen dringen er daarom bij hun leraren op aan dat zij duidelijke regels stellen en die vervolgens ook strak en strikt handhaven. Ouders krijgen van scholen het verwijt dat zij de oorzaak zijn van de ordeproblemen omdat zij hun kinderen niet goed opvoeden. Van hun kant klagen ouders erover dat zij onkundig worden gehouden van de problemen die op de school van hun zoon of dochter spelen, zoals docenten die niet goed functioneren of lessen die soms maandenlang niet worden gegeven.
Vriendelijk Orde Houden streeft net als Astrid Boon naar een betere samenwerking tussen docenten, schoolleiding en ouders en biedt hen daarvoor kansen. Astrid voorziet VOH hierbij van advies.
Lees meer over de bijdrag van Astrid aan VOH
Astrid zet zich vrijwillig in voor de Stichting Rapucation en ontvangt geen vergoeding.
Rense Houwing
Auteur – redacteur – vormgever
In allerlei soorten werk had ik ervaring opgebouwd in individuele en groepsgewijze trainingen, kennisoverdracht, coaching en begeleiding, met doorgaans positieve reacties. De keuze voor het leraarschap leek een natuurlijk vervolg, maar hoewel er in de opleiding toch wel aandacht was voor ‘orde houden’ bleek ik in mijn eindstage totaal niet voorbereid te zijn op de dynamiek in zo’n groep van dertig jongeren. Dat jaar eindigde in verwarring en onderdrukte paniek.
Enige tijd later stuitte ik op een methode van ‘orde houden’ die kennelijk effectief was en ook nog op prijs gesteld werd door de leerlingen. Prompt plopte het onderdrukte trauma op. Al snel wist ik: dit móét ik doen! Hier ligt de crux van een gelukkig en effectief leraarschap.
Nog steeds ben ik intens blij en dankbaar dat Vriendelijk Orde Houden op mijn pad gekomen is. Ik zie het niet als ‘methode’, maar als een verzameling goed verenigbare en heel effectieve ideeën, werkwijzen en aandachtspunten, met als gezamenlijk uitgangspunt en doel dat leerlingen en leraren opbloeien in een vriendelijke, duidelijke en stimulerende leeromgeving.
Mijn ervaring met de cursus was niettemin niet gemakkelijk. Ik verdwaalde in de organisatie en terminologie van het materiaal. Kennelijk raakte mijn feedback een snaar bij Johan, want ik mocht de hele cursus opnieuw redigeren en in samenwerking herschrijven. Graag! En een jaar later, na een reeks ontwikkelingen, nog een keer. Er is natuurlijk geen mooiere manier om je een gedachtegoed eigen te maken.
Als ik dus iets aan dit geheel heb toegevoegd, dan komt dat vooral doordat het herschrijven en herordenen mij noopten om alle essenties en toepassingen tot op de bodem te doorvorsen, zodat ik ze helder kon verwoorden. In dat proces heb ik vaak gedacht: dit is echt goud!
Ik werk als zzp’er voor Rapucation
Sherwin Kirindongo
Sherwin werkte mee aan de First-ID projecten van Rapucation. Daarna was hij geruimte tijd betrokken bij een initiatief genaamd ‘veilig muziekonderwijs‘. De laatste jaren maakte hij samen met Wietske Tijssen met alle leerlingen van een basisschool een rap (2022) en als laatste een rap met alle docenten van deze basisschool (2023)
Verder demonstreert Sherwin in korte filmpjes de gebaren van VOH.