Gert Biesta

Bijgewerkt juni 2023

De visie van Rapucation en van Vriendelijke Orde Houden vindt zijn theoretische onderbouwing in de drie dimensies van het onderwijs die Gert Biesta beschrijft in ‘The beautiful risk of Education’ (Biesta 2013) en in ‘Good Education in an Age of Measurement’ (Biesta 2012)

Al het materiaal op deze site valt onder de noemer ‘Orde maken’. Deze term is ons aangereikt door Gert Biesta.

Een verdere uitwerking van zijn theorie is te vinden in het artikel met als titel: Wereld-gericht onderwijs: vorming tot volwassenheid. Uit dat artikel is de nu volgende theoretische onderbouwing overgenomen (met enige aanpassingen)

Onderwijsdomeinen (onderwijsdoelen):

1. Kwalificatie – Dit heeft te maken met overdracht en verwerving van kennis, vaardigheden en houdingen die kinderen en jongeren kwalificeren om ‘iets’ te doen, zowel voor een beroep als voor het leven in een complexe moderne samenleving.
2. Socialisatie – Dit heeft te maken met de manier waarop het onderwijs kinderen inleidt in- en verbindt met bestaande tradities en praktijken – zowel sociaal-culturele, politieke, religieuze en levensbeschouwelijke praktijk, als beroeps- en professionele praktijken.
3. Persoonsvorming – Daarbij kun je denken aan kwaliteiten als zelfstandigheid, verantwoordelijkheid en ook volwassenheid.”

Met medeweten van Biesta heeft VOH in 2021 bij de drie domeinen de doelgroep verruimt. Vergelijk de oorspronkelijke versie van Biesta met de aangepaste versie van VOH.

Biesta vergelijkt onderwijs met simultaan schaken op drie borden tegelijk. je bent als het ware simultaan aan het schaken met de klas. Elk schaakbord is te zien als een domein. Deze veelzijdigheid is altijd aanwezig.

Dit lijkt misschien ingewikkeld. Simpel gezegd kun je zeggen dat onderwijs een spel is met regels. Je maakt het spel interessant voor leerlingen door een zeker vrijheid te bieden binnen een door jou bepaalde structuur.

Simultaan schaken

Iedere onderwijsactiviteit heeft altijd een invloed in drie domeinen.

1. Een onderwijsactiviteit heeft altijd te maken met kwalificeren,
2. Er is altijd een verbinding te maken met een bestaande praktijk
3. Elke onderwijsactiviteit heeft op een leerling een persoonlijk effect, positief of negatief.

Maar als dat zo is, betekent het ook dat we in het onderwijs bewust moeten omgaan met de vraag wat we in ieder van deze domeinen wensen te bereiken en wat we willen dat onze studenten in ieder van deze domeinen bereiken. Daarmee verschijnen de domeinen niet alleen als drie functies van onderwijs – drie dimensies waarin onderwijs functioneert – maar ook als drie doeldomeinen – drie domeinen waarmee we concrete doelen formuleren voor wat we willen bereiken en wat we willen dat onze studenten bereiken.”

Tot zover het deel dat uit (met enige aanpassingen) uit het eerder vermelde artikel is overgenomen.

Voor onderwijsgevenden is het de uitdaging de drie dimensies in balans te houden. Biesta merkt op dat de laatste dimensie – Persoonsvorming – in het huidige onderwijs vaak te weinig aan bod komt. Met de juiste balans krijgen leerlingen kansen om volwassen in de wereld te zijn. Een van Biesta’s belangrijkste adviezen: De school heeft tot taak kwalificerings- en socialiseringsprocessen zo te laten verlopen dat elk kind of jongere op zijn eigen wijze in de (school)wereld tevoorschijn kan komen.

Tenslotte, Biesta spreekt over Wereld-gericht onderwijs: onderwijs dat tot doel heeft leerlingen zich op een volwassen manier tot de wereld te laten verhouden. Biesta (2022)

Meer over Gert Biesta: www.gertbiesta.com