Veelgestelde vragen per invalshoek
1. Vriendelijk
Vraag 1: Hoe formuleer je al die tips positief? Als iemand geen huiswerk maakt is ‘graag huiswerk maken’ toch niet voldoende, hoe pak je dat aan.
Lees hoe een docent dit aanpakt
Grens stellen aan het niet maken van huiswerk
Maak een aparte klassenlijst voor het niet maken van huiswerk.
VOH adviseert om het aantal leerlingen waarvan je het huiswerk controleert te beperken. Dan heeft een Tip het effect van een steekproef en voorkom je dat je te veel tijd besteedt aan het controleren van het huiswerk, waardoor je minder tijd hebt om les te geven of leerlingen te begeleiden. De derde keer dat een leerling geen huiswerk maakt, geef je een opdracht waarmee je van de leerling vraagt het voordeel van het maken van huiswerk te beschrijven. Vraag de leerlingen deze opdracht door de ouders te laten ondertekenen.
Waarom is het aan te raden slechts een aantal leerlingen per les op huiswerk te controleren?
- Als je alle leerlingen controleert, ondermijn je het vertrouwen.
- Als je geen enkele leerling controleert op het maken van huiswerk krijgen de leerlingen de indruk dat het wel of niet maken van huiswerk vrijblijvend is.
Vraag 2: Hoe kun je vriendelijk zijn zonder dat het ten koste gaat van gezag?
Té vriendelijk gaat ten koste van gezag. Vandaar dat VOH adviseert op zowel vriendelijk als duidelijk te zijn.
Bekijk voor meer informatie deze video:
https://vimeo.com/344252635
2. Duidelijk
Vraag 1: Hoe formuleer je al die tips positief? Als iemand geen huiswerk maakt is ‘graag huiswerk maken’ toch niet voldoende, hoe pak je dat aan.
Alleen verbaal de Tip geven is niet voldoende. Nadat je de Tip ‘graag huiswerk maken ‘ hebt uitgesproken, noteer je op een klassenlijst dat een leerling geen huiswerk heeft gemaakt. De leerling weet dan dat bij de derde aantekening een brief volgt.
3. Lesinhoud
Vraag 1: Hoe kun je lesinhoud gebruiken bij het ordelijker maken van je les?
Het belangrijkste advies van VOH is om bij frontaal lesgeven je expressief en sturend op te stellen en je bij zelfstandig werken zoveel mogelijk op de achtergrond te houden (onzichtbaar te zijn).
Vraag 2: Wat zou een effectieve en creatieve manier zijn om de aandacht van een drukke klas te krijgen? Vooral vanuit het, in groepjes, zelfstandig werken.
Gebruik het gebaar ‘wisselen van werkvorm‘, met een variant op de tekst: Onderbreek je allemaal even je werk en kijk mijn kant op.
Hierbij het advies van VOH om dat zo min mogelijk te doen, je haalt iedereen daarmee uit zijn concentratie.
4. Observeren
Vraag 1: Kan het ook op een andere manier zonder zo’n boekje en formuliertje?
Als dat zou kunnen, zouden wij het Tipboek en de lijsten niet onder de aandacht van docenten brengen, het antwoord van VOH is dus nee, maar bedenk gerust zelf een oplossing waarbij het niet nodig is.
Vraag 2 : Hoe zie je de kleine beginnen van grotere onrust en hoe speel je daar snel en vriendelijk op in.
Het antwoord op jouw vraag staat op onze site bij de invalshoek observeren:
https://www.vriendelijkordehouden.nl/cursus-vriendelijk-orde-houden-in-de-klas/orde-maken/observeren
Als eerste zie je daar staan:
Door op de lichaamstaal van mijn leerlingen te letten, merk ik hun stemming en kan ik daar beter en sneller op inspelen. Ik leg makkelijker contact. Als ik zie dat een leerling zich goed inzet dan geef ik met een gebaar (duim omhoog) een compliment.
Als ik zie dat een leerling mogelijk de les willen verstoren, dan stuur ik aan of stuur ik bij. Door direct een aanwijzing te geven in de vorm van een gebaar (dit hoort bij aansturen), voorkom ik dat de verstoring zich ontwikkelt.
Nog een toevoeging van mij: Doordat je met de gebaren aanwijzingen geeft en dus niets hoeft te zeggen, kun je vriendelijk blijven.
Vraag 3: Kun je genoeg uitleggen en opletten tegelijkertijd.
Bij het onderwerp observeren staat onderaan een tip die ik kreeg van een oud-leerling. Enero Moestalam. Enero was danser en gaf dansles. Deze tip staat onderaan bij deze link bij credits.
Enero gaf Johan ’t Hart de opdracht een les alleen maar op lichaamstaal te letten. Voor Johan ’t Hart ging een wereld open. Hij zag direct hoe zijn leerlingen zich voelden en kon daarom beter op ze reageren. Enero heeft ervoor gezorgd dat we zijn advies aan cursisten doorgeven als onderdeel van observeren.
Wat mij toen duidelijk werd is dat je met het letten op lichaamstaal je rechter hersenhelft gebruikt en met taal je linker hersenhelft. Die kun je synchroon gebruiken! Terugkomend op de vraag: Ja, je kunt dus tegelijkertijd uitleg geven en opletten!
5. Aansturen en bijsturen
- Zijn er voorbeelden van het formuleren van een Tip?
- Hoe krijg je de klas stil (aan het begin van de les of bij een wisselmoment)?
- Hoe stuur je een leerling bij / corrigeer je, als een leerling onverschillig reageert en zelfs na sanctie doorgaat in de volgende lessen met zijn / haar gedrag omdat het lijkt alsof het diegene niet veel scheelt?
- Hoe ga je om met leerlingen die niet persé heel storend / ongewenst gedrag vertonen, maar wel stelselmatig elke les kort storen / wat min opvallend minder goed meedoen?
- Hoe kun je een leerling die vaak de les verstoort toch motiveren?
- Hoe bepaal je welk gedrag grensoverschrijdend is?
- Hoe ga je om met kinderen in een klas die, alleen of in een groepje, dusdanig de les verstoren waardoor de klas erin meegetrokken wordt. Met name zonder eruit te sturen en boos/geïrriteerd te worden, maar wel op zo’n manier dat het gedrag stopt en je het niet hoeft te blijven herhalen.
- Hoe pas je een Tijdrovende opdracht toe bij kinderen die (nog) niet kunnen schrijven.
Vraag 2: Hoe krijg je de klas stil (aan het begin van de les of bij een wisselmoment)?
Bij deze pagina zie je het voorbeeld van een stiltegebaar genaamd ‘Vuurtoren’. Dat gebaar kun je gebruiken om een klas aan het begin om stilte te vragen. https://www.vriendelijkordehouden.nl/cursus-vriendelijk-orde-houden-in-de-klas/orde-maken/aansturen-en-bijsturen/gebruik-lichaamstaal/gebaren/
Theorie over het gebruik van lichaamstaal vind je bij deze link:
Je kunt ook zelf een gebaar bedenken waarmee je om stilte vraagt.
Vraag 3: Hoe stuur je een leerling bij / corrigeer je, als een leerling onverschillig reageert en zelfs na sanctie doorgaat in de volgende lessen met zijn / haar gedrag omdat het lijkt alsof het diegene niet veel scheelt?
VOH gebruikt een ander woord voor ‘corrigeren’: Aansturen en bijsturen
De ‘Brief over toekomstig gedrag’ is daarbij een onmisbaar onderdeel. Vrije tijd is iets dat leerlingen zich niet laten afpakken. Als jij aangeeft dat je op het punt staat zo’n brief te laten schrijven, binden ze in.
Vraag 4: Hoe ga je om met leerlingen die niet persé heel storend / ongewenst gedrag vertonen, maar wel stelselmatig elke les kort storen / wat min opvallend minder goed meedoen?
Het wel of niet reageren op gedrag of inzet is iets dat jij zelf bepaalt. Als het niet heel storend is kun je beslissen om niet te reageren, als je denkt dat het de les gaat beïnvloeden is het tijd om te reageren.
Vraag 5: Hoe kun je een leerling die vaak de les verstoort toch motiveren?
Door duidelijk te zijn, Tips te noteren en bij de derde verstoring een brief te laten schrijven.
Verder lees je bij lesinhoud hoe je je les voor een leerling aantrekkelijk maakt.
Vraag 6: Hoe bepaal je welk gedrag grensoverschrijdend is?
Bekijk de lijst met voorboden van verstoringen
Je observeert leerlingen en let daarbij op lichaamstaal en taalgebruik:
Observeren (lichaamstaal en taalgebruik) // Vriendelijk Orde Houden
Lees meer over ‘grensoverschrijdend gedrag’: Als een leerling een medeleerling slaat of jou uitscheldt, stuur je deze leerling er direct uit. Daarmee bewaak je voor de hele groep de veiligheid.
Vraag 7: Hoe ga je om met kinderen in een klas die, alleen of in een groepje, dusdanig de les verstoren waardoor de klas erin meegetrokken wordt. Met name zonder eruit te sturen en boos/geïrriteerd te worden, maar wel op zo’n manier dat het gedrag stopt en je het niet hoeft te blijven herhalen.
Door op lichaamstaal en taalgebruik te letten, heb je al snel in de gaten dat een leerling de les verstoort of andere leerlingen meetrekt in de onrust. Je wacht dan niet tot de hele klas is meegetrokken, maar handelt onmiddellijk.
Vraag 8: hoe pas je een tijdrovende opdracht toe bij kinderen die (nog) niet kunnen schrijven?
Maak een soort “re-chill” hoekje in de klas met tekenspullen, boekjes en andere dingen waar ze rustig van worden. Soms zijn kinderen door hun gedrag ook helemaal over de kook en is het fijn als ze daar eerst even tot rust kunnen komen. Dit schat je per situatie zelf in. Leg van tevoren goed uit waar dit plekje voor is en welke regels daarbij gelden: dit plekje is om rustig te worden en na te denken over wat er even niet goed ging. Als er iemand op dit plekje zit, wordt deze met rust gelaten en laat jij zelf ook andere kinderen met rust. (Je probeert het plekje niet aantrekkelijk te maken) Als je rustig bent maak je een tekening van:
- hoe je je voelt
- hoe je denkt dat de juf zich voelt
- wat er net is gebeurd
- hoe je dit voortaan anders kan doen
- hoe we dit kunnen oplossen
Welke je hiervan kiest schat je per situatie in. Leg dit kort aan de leerling uit op het moment dat je deze in de “re-chill” hoek plaatst. Spreek ook meteen af wanneer de tekening af moet zijn.
Ga als de tekening af is bij de leerling zitten en laat hem/haar uitleggen wat er op de tekening staat. Maak eventueel nieuwe afspraken over gedrag en geef elkaar een hand/knuffel ter afsluiting. Als de leerling het fijn vindt zou je hem/haar de mogelijkheid kunnen geven om de tekening in de kring te laten zien en erover te vertellen. Zo kunnen andere kinderen er ook van leren (er kan bijvoorbeeld ook een nieuwe klassenafspraak uit dit gesprek komen) en kun je ook bespreken wat deze leerling nodig heeft als deze situatie zich nogmaals voordoet (bijvoorbeeld even met rust gelaten moet worden als hij/zij boos is).
Bewaar de tekening (of hang deze in de klas als de leerling dat fijn vindt) zodat je er bij een volgende situatie aan terug kan refereren. Ook zou je de tekening tijdens een oudergesprek kunnen bespreken als je denkt dat dat handig is.
Een ander idee is om jonge leerlingen een opdracht te geven met pictogrammen (wie hiermee verder gaat, laat ons weten wat je hebt gemaakt). Dit idee is afkomstig van Cursist Ekram.
