Kras op mijn ziel

Voor een beginnend docent is de kans groot dat een leerling hem of haar uittest. Door niet effectief te handelen, door een onhandige reactie van de beginnend docent, kan zich een patroon van fricties vormen, en zich vastzetten, waarvan het moeilijk is om er los van te komen.

Als je geregeld ‘je tanden hebt laten zien’ in lessituaties, dus boos en bedreigend hebt gereageerd op onrust, dan wordt het lastiger om jezelf te typeren als ‘vriendelijke’ docent die je liever wilt zijn. Ik herinner mij dat ik bij de de eerste keren dat ik voorstellingen voor leerlingen organiseerde, zeer gespannen was en dat ik soms in hectische situaties onhandig en onaardig reageerde. Ik denk dat dit mij een kras op op mijn ziel heeft opgeleverd. Ik was toen niet de docent die ik wezen wilde.

Johan ’t Hart 26-01-2025 geredigeerd door Michel Couzijn 28-01-2025

Dankzij ‘coaching’ door anderen (b.v. mijn directe collega Peter van der Bosch) ben ik geleidelijk veranderd en werd ik minder snel geneigd om kwaad te worden op leerlingen, of een klas. Soms merk ik nog dat boosheid op de loer ligt, maar gelukkig is een boze reactie op onrust niet meer nodig, en zou ook niet effectief zijn.

Nu ben ik coach van Vriendelijk Orde Houden, en wijzen cursisten mij er soms op dat als ik iets voordoe, ik niet altijd vriendelijk kijk. Ik aanvaard dat. De vermoedelijke oorzaak is 20 jaar ‘op mijn hoede zijn’ voor storend gedrag van leerlingen, en mijn toenmalige onmacht om dat gedrag aan, en bij te sturen. Het gaat niet per se om hoe je kijkt, maar om wat je doet.

Beginnende docenten hebben nog niet zo’n ‘kras op de ziel’. Als zij met Vriendelijk Orde Houden aan de slag te gaan, kunnen zij die kras voorkomen. De hoop is dat zij de rest van hun loopbaan *vriendelijk en duidelijk* met hun leerlingen leren omgaan. Daarom is mijn hoop dat onze Teamtraining zijn weg vindt naar docentenopleidingen.

Aan zo’n Teamtraining (binnenkort bij Duinzigt Oestgeest en Fioretti Hillegom) nemen geregeld docenten deel die zich in de eigen lespraktijk letterlijk ‘kwaad maken’ over gedrag, of inzet van hun leerlingen. Met moeizaam en onaangenaam ‘gedoe’ tot gevolg. Hun wil ik laten weten dat er een alternatief is. Dat het mogelijk is om op een vriendelijke manier de zo nodige orde te maken, en te houden; maar met de kanttekening dat dit een leerproces vergt. Dit proces heeft tijd nodig. Tijdens de Teamtraining toon ik hoe je met je leerlingen het ‘werkkader’ bespreekt; en dat je daarbij aangeeft dat iedereen op gedrag aanspreekbaar is, ook ik, ook leerlingen onderling. En dat leerlingen jou erop mogen aanspreken als jij je onnodig kwaad maakt. Vanaf dat moment begint het leerproces: voor zowel docent als voor de leerlingen. Vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid.

Aquarel door Johan ’t Hart