Symbiose in het onderwijs

Een gezonde relatie bestaat uit een afwisseling tussen verbondenheid en vrijheid, tussen ‘Docentgestuurd onderwijs‘ en ‘Leerlinggestuurd onderwijs‘.

Johan ’t Hart 18-03-2025

Symbiose is een begrip in de psychologie: Bij symbiose in een relatie bestaat er een sterke betrokkenheid en afhankelijkheid tussen twee of meer personen.

Een symbiotische relatie kan ook voorkomen in het onderwijs.

Bij ‘Docentgestuurd Onderwijs’ heeft een docent de regie, geeft les aan leerlingen en laat leerlingen oefeningen doen.

  • De docent is dan afhankelijk van de leerlingen: zonder leerlingen kan de docent geen lesgeven.
  • De leerlingen zijn afhankelijk van de docent: zonder docent krijgen zij geen les.

Als een docent teveel stuurt, krijgen leerlingen te weinig gelegenheid om zelfstandig te werken en ontstaat er een symbiotische relatie tussen docent en leerlingen:

  • De leerlingen krijgen dan weinig kans om zich individueel te ontplooien
  • De docent heeft weinig tijd om individuele leerlingen te begeleiden.

De definitie van een symbiotische relatie in het onderwijs:

Bij symbiose in onderwijs bestaat er een te sterke betrokkenheid en afhankelijkheid tussen docent en leerlingen. De docent geeft voornamelijk les en laat leerlingen oefeningen doen. De leerlingen krijgen weinig vrijheid en de docent heeft weinig tijd om aandacht te besteden aan individuele leerbehoeften van leerlingen.