Duidelijk: Inleiding
Op deze pagina
- Belang van duidelijk
1.1 Wel duidelijk
1.2 Niet duidelijk
1.3 Starten met duidelijk - Voorbeelden
- Samenvatting
‘Duidelijk’ is een van de vijf invalshoeken van Vriendelijk Orde Houden (VOH). Docenten maken orde door duidelijk te zijn. Zij bespreken met hun leerlingen het ‘Kader‘. Net als hun leerlingen houden zij zich aan het ‘Kader‘. Op basis van ‘Onderwijsdoelen‘ maken ze duidelijke opdrachten. Voorafgaande aan een werkvorm geven zij duidelijk instructie.
Ik creëer een positieve leeromgeving door mij te houden aan het ‘Kader‘ (Vriendelijk en Duidelijk). Zowel bij ‘Docentgestuurd onderwijs‘ als bij ‘Leerlinggestuurd onderwijs‘ maak ik duidelijk wat ik van mijn leerlingen verwacht (Driehoek). ‘Onderwijsdoelen‘ helpen mij bij het vormgeven van mijn lessen.
Duidelijk zonder vriendelijk is al snel té streng:
“Bismarck reageerde nooit positief op een opgeheven vingertje.” Prideaux (2018)
Introductievideo
Voor meer informatie bekijk hier onze overige introductievideo’s.
Huidige aanpak:
Hoe zorg ik nu voor duidelijkheid?
Toekomstige aanpak:
Hoe zorg ik in de toekomst voor duidelijkheid?
Inleiding
‘Duidelijk’ is één van de vijf invalshoeken van Vriendelijk Orde Houden (VOH).
Afbeelding 27: Duidelijk (overzicht)
Met de drie modules van de invalshoek ‘Duidelijk‘ breng je structuur aan in je lessen en neem je onduidelijkheid weg. Je maakt orde en dat heeft een preventieve werking: je leerlingen zijn minder geneigd de les te verstoren.
- Met de module ‘Onderwijsdoelen‘ breng je structuur aan in je lessen en formuleer genuanceerd leerdoelen.
- Met de module ‘Kader‘ vraagt je van iedereen zich vriendelijk en duidelijk op te stellen.
- Met de module ‘Verwachtingsmanagement‘ geeft je concrete aanwijzingen per werkvorm (Driehoek)
Bij deze module de kanttekening dat duidelijkheid alleen niet volstaat. VOH raadt aan om duidelijkheid te combineren met vriendelijkheid. Pas dan geef je ongestoord les.
1. Belang van duidelijk
1.1 Wel duidelijk
Je maakt orde en bewaakt de orde. Met het ‘Kader‘ geef je aan dat je wilt dat iedereen, dus ook jijzelf, zich vriendelijk en duidelijk opstelt. Je wisselt ‘Docentgestuurd onderwijs‘ af met ‘Leerlinggestuurde onderwijs‘. Zowel bij frontaal lesgeven als bij zelfstandig werken geef je met de ‘Driehoek’ duidelijk aan wat je van je leerlingen verwacht. Je bent duidelijk en daarom veroorzaak je geen ruis in je eigen les. Door duidelijk te zijn maakt je orde.
1.2 Niet duidelijk
Als je niet duidelijk bent, veroorzaak je verwarring en onrust. Als je op onrust (die je onbewust zelf hebt gegenereerd) ook weer reageert met onrust, geef je op dat moment niet het goede voorbeeld.
1.3 Starten met duidelijk + vriendelijk
Advies VOH: Start tegelijkertijd vriendelijk én duidelijk want:
- Duidelijk zonder vriendelijk is al snel streng.
- Vriendelijkheid zonder duidelijkheid is al snel te meegaand.
Als je een nieuwe groep voor het eerst ziet, stel je dan vriendelijk op ook al is de groep onrustig. Je bespreekt het ‘Kader‘ waarbij je aangeeft dat jij zelf gaat proberen vriendelijk en duidelijk te zijn. Als dat niet lukt, mogen jouw leerlingen je daarop aanspreken. Ook geef je aan dat jij omgekeerd van hen vraagt vriendelijk en duidelijk te zijn. Je laat weten dat je indien nodig een leerling aanspreekt op gedrag en inzet (Aansturen en Bijsturen).
Als je dit alles met de groep hebt besproken geef je met de ‘Driehoek‘ aan wat je van je leerlingen verwacht. Jij ben dan zowel vriendelijk als duidelijk, ook als je een leerling aanspreekt op gedrag of inzet. Omdat je de stappen die je dan zet duidelijk introduceert (Oefenperiode 1) begrijpen je leerlingen waarom jij een van hun aanspreekt op gedrag of inzet.
2. Voorbeelden
Stephanie, docent Nederlands op het Pieter Nieuwland College, aan het woord. Zij heeft de Cursus Vriendelijk Orde Houden gevolgd én een Diploma Vriendelijk Orde Houden ontvangen:
“Als je een duidelijk ‘Kader’ hebt afgesproken, weten leerlingen wat je van ze verwacht en wat ze moeten doen”.
3. Samenvatting
Als je duidelijk en vriendelijk lesgeeft, verlopen je lessen ongestoord.




